CZĘŚĆ I

Dach to bez wątpienia jeden z najważniejszych elementów budynku i jednocześnie bardzo złożona konstrukcja. Dach spadzisty to dodatkowe komplikacje. Jego prawidłowe wykonanie niezależnie od wybranego rodzaju pokrycia, wiąże się z koniecznością wybrania i zastosowania wielu różnorodnych akcesoriów dachowych, o których istnieniu niejednokrotnie nie mamy nawet pojęcia.

Jak nie zginąć w niełatwym świecie akcesoriów dachowych? Jak je oswoić? Akcesoria dachowe ze względu na funkcję jaką spełniają można podzielić na elementy przejść przez połać dachową, elementy wentylacyjne okapu i kalenic, doświetlenia poddasza, elementy mocujące, obróbki komina, lukarn, koszy i innych połączeń oraz komunikację dachową i zabezpieczenia przeciwśniegowe.

Raz, dwa, trzy, cztery czyli wyliczamy akcesoria po kolei

Do grupy elementów przejść przez połać dachową należą wszystkie rodzaje kominków wentylacyjnych, dachówek wentylacyjnych, przejść anten dachowych czy przewodów do paneli solarnych.

- Kominki wentylacyjne są coraz częściej stosowane na dachach jako alternatywa  dla kominowych kanałów wentylacyjnych. Kominki takie spełniają swoje zadanie równie dobrze jak tradycyjne kanały wentylacyjne a nie mają ograniczeń stosowania w kwestii ich umiejscowienia – mówi Przemysław Skibiński, Key Account Manager/Technical Manager Klöber-HPi Polska Sp. z o.o.

Można je zamontować prawie w każdym miejscu połaci dachowej, a większość producentów pokryć dachowych oferuje systemowe kominki wentylacyjne.

Główne systemy przejść przez połać dachową oparte są na kilku elementach : płytach podstawowych, które są elementem przejściowym, akcesoriach montowanych na tych płytach oraz elementach uzupełniających.

- Do tej ostatniej grupy można zaliczyć elastyczne rury przyłączeniowe do kominków, kołnierze uszczelniające przejścia rur przez membrany, taśmy klejące, uszczelniające. Ostatnio pojawiły się również elementy przejściowe do sprawnego i szczelnego przepuszczania przez połać dachową przewodów do paneli solarów – dodaje Przemysław Skibiński.

A wszystko przez wentylację

Elementy wentylacyjne okapu i kalenicy są jednymi z najważniejszych elementów na każdym dachu spadzistym. Odpowiednia wentylacja połaci jest konieczna do prawidłowego funkcjonowania odprowadzenia wilgoci z warstwy termoizolacyjnej dachu, jak również wilgoci wykraplającej się po wewnętrznej stronie pokrycia dachowego. Jednym z tych najważniejszych elementów w wentylacji połaci jest kalenica i naroże dachu.

- Jak zapewnić prawidłową i bezproblemową wentylację w tym miejscu? Najprościej byłoby nie stosować żadnych elementów  uszczelniających i zostawić wolną przestrzeń pod zamontowanymi gąsiorami. Takie rozwiązanie byłoby prawidłowe, ale tylko pod kątem wentylacji, natomiast mielibyśmy poważny problem ze śniegiem, deszczem i kurzem podwiewanymi pod gąsiory – opowiada Przemysław Skibiński.

Dlatego też w kalenicy i narożu dachu powinny być stosowane rozwiązania zapewniające połączenie tych dwóch funkcji – prawidłowej wentylacji i jednocześnie uszczelnienia.

Od wielu lat funkcjonującym, tradycyjnym i w miarę prawidłowym rozwiązanie jest stosowanie elementów wentylacyjnych z tworzyw sztucznych z tzw. szczotkami. Alternatywnym sposobem zabezpieczenia kalenicy i naroża dachu przed wilgocią jest zastosowanie odpowiedniej taśmy kalenicowej.

Okap na dachu

Element wentylacyjne okapu różnią się w zależności od rodzaju konstrukcji w obrębie tej części dachu. Najczęściej stosowane są tzw. kratki wentylacyjne z grzebieniem.

- Są to elementy zapewniające odpowiedni wlot powietrza (min. 200 cm²/mb) a jednocześnie zabezpieczające przed przenikaniem ptaków i innych zwierząt pod profilowane pokrycie dachowe – tłumaczy Przemysław Skibiński.

Doświetlenia poddaszy to osobny bardzo szeroki temat zawierający wszelkie rodzaje okien połaciowych, wyłazów dachowych, świetlików tunelowych czy przezroczystych dachówek świetlikowych.

CZĘŚĆ II

Dach to bez wątpienia jeden z najważniejszych elementów budynku i jednocześnie bardzo złożona konstrukcja. Dach spadzisty to dodatkowe komplikacje.

Jego prawidłowe wykonanie niezależnie od wybranego rodzaju pokrycia, wiąże się z koniecznością wybrania i zastosowania wielu różnorodnych akcesoriów dachowych, o których istnieniu niejednokrotnie nie mamy nawet pojęcia. Kontynuujemy nasz przewodnik po akcesoriach dachowych.

Dachowe elementy mocujące

Dachowe elementy mocujące to wszelkiego rodzaju spinki do dachówek, podpórki łat kalenicy i naroży, klamry do mocowania gąsiorów, gwoździe do pokryć płaskich, wkręty itp.

- W tych elementach najważniejsza jest ich trwałość, a co się z tym ściśle wiąże – odporność na korozję. Spinki do mocowania dachówek są zazwyczaj elementami pomocniczymi i wystarczy, że wykonane są z dobrze ocynkowanej stali. Wyjątkiem są spinki do mocowania dachówek ciętych, które zazwyczaj są jedynym elementem mocującym i powinny być wykonane ze stali nierdzewnej. Można je ewentualnie zastąpić drutem miedzianym lub ze stali nierdzewnej, ale w tej sytuacji niezbędne jest przewiercanie dachówek, co jest bardzo pracochłonne – mówi Przemysław Skibiński, Key Account Manager/Technical Manager Klöber-HPi Polska Sp. z o.o.

Uchwyty do mocowania łat kalenicowych i narożnych

Uchwyty do mocowania łat kalenicowych i narożnych mają często bardzo różną konstrukcję ale funkcja ich jest jedna – pewne i trwałe zamocowanie łat kalenicowych i narożnych do konstrukcji dachowej.

- Te elementy nie są narażone na bezpośrednie oddziaływanie czynników atmosferycznych, czyli ocynkowana stal jest odpowiednim materiałem na te elementy. Inaczej wygląda sytuacja z klamrami do mocowania gąsiorów, są one wystawione na ciągłe oddziaływanie czynników atmosferycznych i z tego względu powinny być wykonane z elementów nie ulegających korozji – tłumaczy Przemysław Skibiński.

Najczęściej są one produkowane z powlekanej blachy aluminiowej. Największe firmy produkujące w/w elementy są gwarantem wysokiej jakości komponentów i bardzo szerokiego asortymentu. I tak np. do każdego rodzaju gąsiora potrzebna jest klamra o innym kształcie). Gwoździe i wkręty są najbardziej popularnymi akcesoriami drobnymi, ale również bardzo ważnymi.

- Warto pamiętać również w tym przypadku o głównej zasadzie – te elementy, które są narażone na ciągłe bezpośrednie oddziaływanie czynników atmosferycznych powinny być wykonane z elementów nierdzewnych, czyli stali nierdzewnej, miedzi czy stopów aluminium – radzi Przemysław Skibiński.

Komin, lukarna, kosz i inne połączenia

Obróbki komina, lukarn, koszy i innych połączeń można wykonywać na kilka sposobów: przy użyciu tradycyjnych materiałów takich jak blacha stalowa powlekana, aluminiowa, ołowiana lub cynkowa, jak również przy użyciu wszelkiego rodzaju taśm rolowanych z warstwą klejącą.

- W obróbkach tych elementów dachowych bardzo ważna jest trwałość materiałów, które stosujemy. Długą żywotnością cechują się na pewno obróbki wykonywane metodą tradycyjną z blach odpornych na korozję. Pewne problemy stwarzać może blacha stalowa powlekana, jeżeli nie zostanie odpowiednio zabezpieczona w miejscach cięcia. Blachy w arkuszach lub rolowane bardzo dobrze sprawdzają się przy wykonywaniu koszy dachowych. Przy tych elementach warto rozważyć zastosowanie prefabrykowanych koszy, wykonywanych zazwyczaj z blachy aluminiowej powlekanej, profilowanej wzdłużnie lub poprzecznie. Zastosowanie gotowych już elementów kosza pozwala skrócić proces krycia dachu, zapewnia stałość wymiarów wszystkich części i zwiększa sztywność – blacha jest przetłaczana w procesie produkcyjnym – wylicza Przemysław Skibiński.

Przy obróbkach kominów, lukarn itp. również dosyć często stosuje się blachy aluminiowe, cynkowe lub ołowiane. Warto się w tym miejscu zastanowić nad celowością stosowania ołowiu.

- W miejscach obróbki kominów, czy lukarn coraz częściej stosuje się nowoczesne, specjalistyczne taśmy z warstwami klejącymi. Zastosowanie ich znacznie skraca czas wykonania obróbek i nie wymaga posiadania specjalnych narzędzi, a jakość i trwałość obróbki może być również bardzo wysoka. Można wśród nich wyróżnić również taśmy na bazie aluminium powlekanego, ołowiu lub innych kompozytów – mówi Przemysław Skibiński.

Komunikacja dachowa i zabezpieczenia przeciwśniegowe

Komunikacja dachowa i zabezpieczenia przeciwśniegowe to dwa bardzo szerokie i jednocześnie ważne tematy z zakresu dachu spadzistego. Elementy tych dwóch systemów powinny znaleźć się na każdym dachu spadzistym. Pojęcie komunikacji dachowej zawiera elementy takie jak ławy i stopnie kominiarskie.

- To elementy niezbędne dla kominiarzy. Umożliwiają im dotarcie od wyłazu dachowego do komina i zapewniają możliwość swobodnego stania w trakcie prac przy kominie. Zamontowane stopnie i ławy kominiarskie mogą być przydatne również w sytuacjach konieczności jakichkolwiek napraw na w obrębie dachu – tłumaczy Przemysław Skibiński.

Elementy komunikacji dachowej powinny zapewniać stabilne i bezpieczne przemieszczanie się osób korzystających z nich, jak również wieloletnią trwałość. Przy wyborze konkretnego systemu warto zwrócić uwagę na solidność wykonania poszczególnych produktów.

- Polecam przyjrzeć się grubości profili, szerokości ław i wsporników, jak również zabezpieczeniom antykorozyjnym. Oczywiście najbardziej odporne na korozję będą systemy wykonane z aluminium lub stali nierdzewnej ale cena również będzie odpowiednio wyższa od standardowych systemów z ocynkowanej i powlekanej stali  – dodaje Przemysław Skibiński.

Przy wyborze produktów ze stali ocynkowanej warto wybrać produkty znanej firmy gdyż jest to zazwyczaj gwarancją odpowiedniej jakości a czasem również można otrzymać wieloletnią gwarancję antykorozyjną. Wszystkie elementy komunikacji dachowej muszą spełniać kryteria określone przez Europejską Normę EN 516. Zgodność z tą normą powinien zapewniać znak CE wybijany na poszczególnych elementach systemu.

Mało docenianymi w Polsce, ale bardzo ważnymi elementami dachów spadzistych są tzw. haki bezpieczeństwa. Są to elementy, do których należy mocować asekuracje osób przebywających na dachu. Można na nich również czasowo zawieszać drabinę jako element wspomagający komunikację w obrębie dachu. Konstrukcję haków zabezpieczających określa norma EN 517.

- Systemy zabezpieczeń przeciwśniegowych są jednymi z najważniejszych na dachu, zwłaszcza w rejonach klimatycznych o dużej ilości opadów śnieżnych. Nawet okresowo pojawiające się obfite opady mogą w wielu sytuacjach powodować lawinowe obsuwanie się śniegu z połaci dachowych. Jest to bardzo niebezpieczne zjawisko mogące powodować zagrożenie dla naszego mienia, zdrowia lub nawet życia ludzkiego – tłumaczy Przemysław Skibiński.

Spadający z dachu śnieg może z łatwością uszkodzić nam samochód lub zagrozić naszym bliskim. Dlatego warto zastosować jakiś skuteczny system zabezpieczeń. Jest wiele rozwiązań mających zabezpieczyć nas przed jego osuwaniem. Możemy wybierać pomiędzy płotkami przeciwśniegowymi, belkami drewnianymi lub rurami stalowymi na odpowiednich wspornikach, rozbijaczami śniegu, stoperami, rynnami leżącymi itp. Najbardziej solidne i skuteczne są dwa pierwsze systemy zapór przeciwśniegowych.

- Najczęściej stosowane są płotki przeciwśniegowe montowane na wspornikach odpowiednio dopasowanych do rodzaju pokrycia dachowego. Warto zwrócić uwagę na solidność konstrukcji, jakość zabezpieczenia antykorozyjnego jak też gęstość montowania wsporników. Ilość wsporników koniecznych do zamontowania konkretnego płotka powinien określić producent w zależności od kąta pochylenia dachu i długości połaci dachowej. Na pewno nie powinno się mocować płotków rzadziej niż co 80-90 cm – mówi Przemysław Skibiński.

Coraz częściej można spotkać na naszych dachach zapory przeciwśniegowe w postaci belek drewnianych lub rur stalowych. Są one często atrakcyjne wizualnie, ale co ważniejsze, także skuteczne, Oczywiście pod warunkiem prawidłowego montażu wsporników i przestrzegania odpowiednich ich ilości na dachu.